انجام پایان نامه فقه و حقوق مبانی اسلام - قرآن - تصویر هنری سوره ی مبارکه لقمان»
انجام پایان نامه دکتری مبانی اسلام - قرآن کریم تمثال شاهکارانهای از یک متن علمی- ادبی است که راهکارهای متعددی برای رسیدن به کمال ارائه کرده است و درعین حال چون خورشیدی تابان، بر آسمان فصاحت و بلاغت میتابد.
از ابعاد جاودانگی این کتاب الهی جنبه های تربیتی آن میباشد که سوره ی لقمان از پرچمداران آن به شمار میآید. شایعترین اسلوب برای انتقال مفاهیم، اقناع و برانگیختن مخاطب در آثار ادبی استفاده از تصاویر هنری میباشد. از شروط موفقیت تصویر هنری تناسب آن با معنا و مفهوم میباشد که قرآن کریم نمونه ی ممتاز آن است.
در واقع، تصویر هنری تابلوی زیبایی است که خیال و عاطفه، روح زندگی را در کالبد آن میدمد. استفاده از محسّنات لفظی به ویژه تأکید، جناس، سجع، تکرار، اطناب و ایجاز نشانگر اعتبار نهادن قرآن به مقولهی تربیت میباشد و بهره بردن از تمثیل، موسیقی آرام و ریتمی نرم، جملات کوتاه و واضح و به دور از ابهام و دارای هارمونی، در راستای تفهیم موضوع، اقناع و برانگیختن مخاطب به کار برده شدهاند. پژوهش پیشرو با اسلوبی کتابخانهی گردآوری شده است که به تحلیل مشخصّههای تصویر در آیات تربیتی سوره لقمان میپردازد تا در این راستا قابلیتهای هنری قرآن و وجه تمایز آن از متون ادبی دیگر بیش از پیش آشکار شود.
رابطه تصویر و فهم قرآن
از آنجایی که گوهر وجود آدمی جز با تربیت شکوفا نمیشود، خداوند در قرآن کریم، بطور همه جانبه و فراگیر تمام جنبههای فردی و اجتماعی زندگی انسان را به عالیترین شکل بیان نموده است و بهترین راهکارهای تربیتی را ارائه میدهد و برای تأمین سعادت مادی و معنوی و هدایت بشر به صراط مستقیم نازل شده است.
از همین رو است که قرآن هماره برای مسلمانان منشاء الهاماتی است که به واسطه ی آن بر دنیای پیرامون خود شکل میدهند.بررسی زیبایی های هنری قرآن کریم دایرهای بسیار گستردهای را شامل میشود که چگونگی خلق تصویر تنها یکی از انواع آن میباشد و خداوند منان آن را برای هر لحظه از زمان و مکان انتخاب کرده است تا مخاطب آن صحنه را برای خود ترسیم کند و درک ملموستری و محسوستری از مفهوم داشته باشد.
به قول سید قطب که معانی در گام نخست ذهن و عقل را هدف قرار میدهند، سپس به احساس و قلب رخنه میکنند و بدین طریق از روزنههای حواس گوناگون با کمک خیال در نفس مأوی میگزینند.(نک: سید قطب،1993: 242) از همین رو نکات تربیتی که در قرآن کریم ذکر شده است، همچون چراغی است که راهنمای حیات بشری میباشد. یکی از اسلوبهایی که به انتقال معانی به مخاطب کمک بسیاری میکند، استفاده از تصویر میباشد؛ احسان عباس در این باب معتقد است که تصویر بزرگترین کمک برای کشف معانی عمیق میباشد و به منظور قانع کردن و تأثیرگذاری بیشتر مخاطب به کار برده میشود.(نک: عباس،1979: 230 انجام پایان نامه فقه و حقوق و مبانی اسلام)
میتوان گفت: تصویر نقشی انکار ناپذیر در فهم قرآن دارد و برای فهم نکات تربیتی که از کاربردیترین و مهمترین موضوعات حیات بشری میباشد، لازم است.
در واقع، هدفی که در این پژوهش دنبال میشود، فهم دقیق قرآن از طریق بررسی ویژگیهای تصاویر هنری موجود در آیات تربیتی سورهی لقمان است که کمتر پژوهشی به ارتباط میان تصاویر هنری و آیات تربیتی این سوره پرداخته است.در این راستا تمثیل ها و داستانهای قرآنی همچون سورهی لقمان از ویژگیهایی برخوردار میباشند که هم از لحاظ ساختاری و هم محتوایی اسلوبی منحصر به فرد دارند و سراسر آن سرشار از پند و اندرز و نکات تربیتی برای کمال بشریت میباشد.
سوره ی لقمان یکی از سوره های مکی قرآن کریم میباشد که با حروف مقطعه الم» آغاز شده است و به مناسبت لقمان که در تمام قرآن تنها دوبار، آن هم در این سوره مبارکه ذکر گردیده، لقمان نامیده شده است.اما مهمترین هدف و ویژگی این داستانها و تمثیلها تربیت جامعهای سالم با افراد و شهروندانی سالم است.
در همین راستا وقتی سوره لقمان را بررسی میکنیم، درمییابیم که مملو از نصیحت و موعظه و پند پدرانه است و به موضوعات گسترده تربیتی - اجتماعی پرداخته است که میتوان از بین آنها به اجتناب از تکبر و رعایت فروتنی، احترام به پدر و مادر، آماده امتحان الهی بودن، تسلیم در برابر حق و. اشـاره کرد؛ بر این اساس میتوان مخاطب این سوره را بیشتر نسل نوجوان دانست تا خشت تربیتی آنان به خوبی نقش بگیرد. لذا این پژوهش در پی آن است تا از این رهگذر در یابد که 1- مؤلفه های تشکیل دهندهی تصویر در این سوره مبارکه چه عناصری هستند؟ 2- چه ارتباطی میان مضامین تربیتی و نوع تصویر خلق شده وجود دارد؟ 3- چگونه این پیوند توانسته به هدف و غایت خود که همان تأثیرگذاری و انتقال مفاهیم به مخاطب است، کمک کند؟
درباره این سایت